Godišnjica rođenja Bore Stankovića

Na današnji dan, pre 137. godina rođen je je jedan od najpoznatijih Vranjanaca čija književna dela su opisala ovaj grad i mentalitet ljudi na najautentičniji način i svrstala Stankovića u spisak najznačajnijih autora srpskog realizma.

Iako je uvođenje vranjskog dijalekta u književnost stvorilo jaz između ovog književnika i mnogih njegovih savremenika ipak je to bio jedan od razlog koji su Stankovićeva dela svrstali u spisak remek delo srpske književnosti.

– U istorijskim i bibliografskim spisima zabeležen je jedan momenat koji mnogo govori o tome kako je negovanje dijalekta delovalo na publiku koja nije iz ovog kraja. Naime, na pozorišnoj premijeri komada “Koštana”, kada su glumci počeli da izvode predstavu u sali je nastao smeh, kažu da je Stanković tužan napustio pozorišnu salu – priča istoričar Nebojša Veličković.

Bora Stanković rođen je u Vranju gde je završio osnovnu školu i sedam razreda Gimnazije koja danas nosi ime upravo po njemu. Maturirao je u Nišu, dok je ekonomski odsek Pravnog fakulteta završio u Beogradu.

Stankoviću otac Stojan je umro 1881, a majka dve godine kasnije, te o njemu brine očeva majka Zlata koja je poticala iz stare i ugledne, ali osiromašene vranjske porodice koja ga je inspirisala svojim pričama o tom gradu. U ulici Baba Zlatinoj u Vranju danas je Muzej kuća Bore Stankovića, koja je jedno od omiljenih svratišta turista, posetioca i putnika namernika.

Osim Gimnazije i muzej kuće, njegovo ime u Vranju nosi i pozorište, biblioteka, jedna od centralnih gradskih ulica, a u gradskom parku podignut je spomenik, kao i dve značajne manifestacije kulture, književna “Borina nedelja” i pozorišna “Borini pozorišni dani”.

Ipak, danas u Vranju niko ne pominje ovaj jubilej, a o tome kako se Bora Stanković tretira u Srbiji možda najbolje govori rečenica aktuelnog savetnika za kulturu predsednika Srbije Radoslava Pavlovića, koji je na završnoj večeri ovogodišnje Borine nedelje rekao sledeće:

– Kad kažemo Vranje, svi pomislimo na Boru Stankovića, tako da na neki način grad ima svog zaštitnika – rekao je Pavlović.

Bora Stanković umro je u Beogradu 22. oktobra 1927. godine.