„Pirotski Jevreji“ – nova knjiga Istorijskog arhiva u Pirotu

Život jevrejske zajednice u Pirotu pre i za vreme Drugog svetskog rata, prilozi, fotografije i sećanja ljudi na taj period, predstavljeni su u novoj knjizi Snežane Branković koju je izdao pirotski Istorijski arhiv.

Pirotski Jevreji – naziv je knjige u kojoj, kako kažu u Arhivu, autorka vraća čitaoce u prošlost, otkrivajući mu život jevrejske zajednice u Pirotu.

Knjiga koja je pred nama ishod je koliko namere toliko i potrebe da se na jednom mestu sačuvaju sećanja o životu i stradanju pirotskih Jevreja i da se istaknu njihovi doprinosi opštim vrednostima sredine u kojoj su živeli. U novovremenim sklonostima ka zaboravu, vredno je sačuvati sećanje na pirotske Jevreje. Gospođa Branković je marljivo i posvećeno radila na sastavljanju ove knjige, beležeći sećanja Piroćanaca na njihove dobre komšije, pirotske Jevreje, prijatelje, poslovne partnere, školske drugove – kaću u Arhivu.

Kako dodaju, publikacija je nastala zahvaljujući trudu, znanju i praktičnom iskustvu autorke, a značajan deo publikacije čine sećanja Piroćanaca, te prilozi, fotografije i objašnjenja koja na nov i inspirativan način govore o pirotskim Jevrejima.

Sećajući se tužnih reči Jevrejki dok su ih sprovodili do železničke stanice: „Zbogom kućo moja, zbogom Pirote…“, zabrinuti zbog rasta nacionalizma, antisemitizma, ksenofobije, netrpeljivosti, govora mržnje, kao i zbog relativizacije i pokušaja revizije istorije, sa posebnim pijetetom, poštovanje, i žaljenjem sećamo se stradanja naših pirotskih Jevreja koji su ostavili neizbrisiv trag i sebe ugradili u istoriju Pirota – saopštavaju.

Podsetimo, u noći između 12. i 13 marta 1943. godine, 158 Piroćanaca jevrejske nacionalnosti odvedeno je iz svojih kuća, a svi su ubijeni u nacističkom logoru Treblinka.