Bez mini-hidroelektrana na Jermi i njenim pritokama

Glavni zaključak Javne rasprave povodom predstavljanja nacrta Prostornog plana Specijalnog rezervata prirode Jerma je brisanje mini-hidroelektrana iz prostornog plana ovog područja koji je pod zaštitom države. Od 78 primedbi građana, institucija i nevladinog sektora, većina se odnosila na gradnju mini-elektrana.

Kako kaže Aleksandar Panić iz Inicijative Odbranimo reke Stare planine, u prvobitnom prostornom planu stavljeno je nekoliko mini-hidroelektrana na malim i veoma osetljivim potocima koji se slivaju u Jermu sa planina Ruj, Greben i Vlaške planine.

To su potoci sa količinom vode koja u letnjim mesecima padne ispod protoka od 50 litara po sekundi, ali su i tako male stanište brojnih vrsta kičmenjaka, insekata, zglavkara medju kojima su neke od najređih vrsta Balkana i Evrope - rekao je Panić.

Primedbe su podnelii, osim nevladinog sektora, i Javno preduzeće Srbija šume, Zavod za zaštitu prirode, ali i brojni građani. Poenta svih bilo je izbacivanje ideje o izgradnji mini-hidroelektrana iz ovog prostornog plana. Jerma i njene pritoke stanište retkih i zaštićenih vrsta: A. Panić

Svi predlozi protiv nekoliko mini-hidroelektrana na Poganovskoj i Kusovranskoj, te na Rakitskoj – Zvonačkoj reci, su prihvaćeni bez izuzetka. Predlagač nije prihvatio odbacivanje brane Odorovci kao projekta opisanog starijim zakonskim aktom, ali je na stanovištu da se uvažavaju negativna mišljenja staraoca, Zavoda i ostalih prigovarača da je takav projekat veoma štetan - dodaje Panić.

Njime se, po njemu, uništavaju verski objekti iz XIV veka, čitava naselja Odorovci, Iskorovci i Petačinci, biodiverzitet reke i kotline do granice sa Bugarskom, i direktno uništava jedini pristupni put ka odavno zamišljenom graničnom prelazu sa ovom susednom zemljom bez postojanja ikakve alternative.

Ipak, gorak utisak nakon javne rasprave, priča Panić, ostavlja činjenica da JP Srbija vode širom Srbije, između ostalog i u Beloj Palanci, Pirotu i Babušnici, raspisuje tendere za izdavanje vodnog zemljišta.

Dok jedni preispituju biološku i zakonsku validnost projekata mini-hidroelektrana i zaustavljaju projekte, drugi najavljuju izdavanje zemljišta u javnoj svojini sa namerom dalje promocije takvih projekata. Nemoguće, ne i u Srbiji - zaključuje Panić.

Organizatori javne rasprave bili su Opština Dimitrovgrad, Ministarstvo građevinarstva, saobraćaja i infrastrukture, sektor za urbanizam i prostorno planiranje.

Specijalni park prirode Jerma nalazi se na teritoriji Opština Dimitrovgrad i Babušnica i Grada Pirota, ali predstavnici Opštine Babušnica i Pirota nisu prisustvovali sednici.

Ministarstvo građevine: Odustaje se od brane u Odorovcima

Kako je za portal FAR izjavio pomoćnik u Ministarstvu građevine Đorđe Milić, koji je i bio predsednik komisije prihvaćeno je oko 90% primedbi.

Najveći broj primedbi građana i nevladinog sektora odnosio se na Specijalni rezervat prirode i na planska rešenja, koja treba da imaju takvu vrstu dimenzije da se pre svega bave zaštitom prirode i prirodnih potencijala koji postoje u ovom delu Srbije - rekao je Milić.

Jerma i njene pritoke stanište retkih i zaštićenih vrsta; foto: N. Radojković Osim na gradnju mini-hidroelektrana određeni broj primedbi bio je i za gradnju brane u selu Odorovci, koji je u prethodnom periodu planiran na ovom području.

Po nekim starim planovima i koncepcijama trebalo je da bude napravljena akumulacija koja bi bila višenamenska. Međutim, to je u suprotnosti sa konceptom zaštite ovog područja i Specijalnog rezervata i uslovima zaštite prirode koje je zvanično izdao Zavod za zaštitu prirode, tako da ćemo u narednom planskom periodu izvršiti reviziju tih planskih rešenja i videti pod kojim mogućnostima će moći da se koristi vodni potencijal - rekao je Milić.

Ono što dalje predstoji je sednica Komisije na kojoj će se potpisati izveštaj, koji će u toku septembra biti dostupan javnosti.