Cerjanska pećina – neistražen raj pod zemljom

Provlačenje kroz uzane kanale visine do pola metra iza kojih se pogled iznenadno širi na grandiozne dvorane visoke do 30 metara ono je što avanturisti u poseti milionima godina staroj Cerjanskoj pećini kod Niša mogu da očekuju.

U to se na Svetski dan turizma uverio i tim od 13 ljudi koje su dva speleo-vodiča i članovi „Safari kluba“ proveli kroz pećinske kanale i dvorane putem dugim čitav kilometar, što je tek šestina do sada istraženih hodnika Cerjanke.

Novinari, foto-reporteri, mladi istraživači, predstavnici srpsko-ruskog humanitarnog centra, turističkog sektora, ekonomisti i privrednici, svi zajedno u gumenim čizmama i nepromočivim kombinezonima, sa šlemovima i lampama, na tri sata postali su istraživači podzemnog sveta.

Imali su priliku da posete pećinu koja je prema procenama geologa stara više od 2 miliona godina i koja, budući da do njenog kraja nijedan čovek još nije zakoračao, važi za veliku misteriju. Ulaz u nju nalazi se na 14 kilometara od Niša kod sela Cerje, na nadmorskoj visini od 515 metara, na mestu gde ponire Provalijska reka.

Sve je fenomenalno, od samog trenutka kada uđete unutra. Prvih nekoliko stotina metara je nisko, morate da hodate savijeni, ali shvatite da se taj trud više nego isplati kad stignete do manjeg vodopada i ugledate dvorane – priča fotograf Vanja Keser.

Utiske o svojoj prvoj poseti pećini zabeležio je fotografijama. Za slikanje ga je inspirisao pećinski nakit koji se prostire duž cele pećine. Osim uobičajenih stalaktita i stalagmita, u Cerjanki se nalaze i heliktiti koji spadaju u posebnu vrstu pećinskog nakita, jer se, suprotno fizičkim zakonima i Zemljinoj teži, formiraju i pružaju u svim pravcima.

Ova pećina specifična je još i po talasastim draperijama, pećinskim koralima i kristalnim cvetovima.

Vanja priznaje da tokom avanture nije sve bilo onako kako je očekivao.

Mislio sam da će unutra biti mnogo slepih miševa, ali sam se prevario. Međutim, ono što nisam očekivao, bili su mali daždevnjaci, ima ih toliko da smo pazili da ih ne nagazimo – kaže mladi fotograf.

Na nekim mestima, u manjim jezerima, voda je dosezala i do struka, a za savlađivanje prepreka, prelaz preko stena i odseka, bilo je neophodno i uže.

Ipak, organizatori iz Turističke organizacije Niša i Opštine Pantelej kažu da su svi učesnici i fizički i psihički uspešno savladali avanturu.

Ovom akcijom je dokazano da upravo aktivna komponenta obilaska, osećaj da su učesnici videli i doživeli potpuno nove stvari, najvećim delom utiče na stepen njihovog zadovoljstva. Ovaj vid avanturističkog turizma, uz povećan nivo ekološke svesti učesnika, manifestuje se kao eko-turizam, odnosno „ekološki odgovorno putovanje i poseta prirodnom području radi uživanja i uvažavanja prirode“ – kažu organizatori.

Ističu da je Cerjanska pećina atrakcija sa velikim turističkim potencijalom koja za razliku od komercijalnih, turistički uređenih pećina, može da ponudi idealne uslove za avanturizam.

Dodaju da svetski trendovi ukazuju na povećano interesovanje turista za ovim vidom turizma, odnosno da se turizam može odvijati u „neuređenim“ pećinama, „bez degradiranja i narušavanja životne sredine“.

Kažu da Cerjanka ima potencijale da uz već uz nekoliko promišljenih akcija i ulaganja postane jedna od najznačajnijih speleo-destinacija u Srbiji. 

Zavod za zaštitu spomenika prirode je Cerjansku pećinu još pre 16 godina proglasio prirodnim dobrom prve kategorije. Međutim, kako piše na sajtu Turističke organizacije Niša, zbog nedostatka sredstava pećina još nije uređena, niti dostupna turistima.