Fotografije porodice Reljić svedoče o istoriji Niša

Nišlija Milan Reljić u svojoj porodičnoj arhivi ima fotografiju sa početka arheoloških iskopavanja na nalazištu “Medijana” uslikanu tridesetih godina prošlog veka. Njegovi preci su dali značajan doprinos razvoju kulturnih i obrazovnih ustanova u gradu, a on nastavlja tu tradiciju radom u Niškom kulturnom centru.

Na fotografiji sa "Medijane" nalazi se njegova baba Danica Reljić sa svojim suprugom i rođenom braćom među kojima je i Borivoje Popović, jedan od osnivača Narodnog muzeja u Nišu.  Porodice Reljić i Popović na nalazištu Medijana; Foto: Milan Reljić

Dok je baka Danica bila živa, dodaje, potvrdila mu je da su skoro svi sa fotografije njegovi preci, osim čuvara iskopina za koga je samo znala da se zove Dušan i Aleksandra Nenadovića, još jednog od osnivača Niškog muzeja. 

Na zadnjoj strani fotografije piše "S leva na desno: Dušan - čuvar Muzeja, Stanče Popović, Boško Popović, Danica Reljić, Aleksandar Reljić, Aleksandra Popović, Bora Popović i Aca Nenadović".

Pretpostavljam da je fotografija nastala pre 1936. godine, kada su rađena prva istraživanja na lokalitetu. Ali to je samo pretpostavka. Nažalost, niko sa ove fotografije nije živ da to sa sigurnošću potvrdi – kaže Reljić.

Narodni muzej u Nišu je, kako navode na sajtu ove ustanove, 1. aprila 1933. godine osnovala grupa zaljubljenika okupljena oko te godine osnovanog Muzejskog društva, čiji su najistaknutiji članovi bili i njegovi osnivači – Adam Oršić Slavetić, Rudolf Bratanić, Borivoje Gojković, Aleksandar Nenadović i Borivoje Popović. 

Muzej na Medijani otvoren je 3 godine kasnije, a 28. juna obeleženo je 80 godina od osnivanja muzeja na nalazištu Medijana. 

Pradeda prvi upravnik "Voždove" škole posle Prvog svetskog rata

Na porodičnom stablu Milana Reljića je i pradeda Božidar Popović, otac bake Danice, Bore Popovića i još devetoro dece. On je, prema Reljinim rečima, bio prvi upravnik škole “Vožd Karađorđe” po oslobođenju Niša od Bugara. 

Najstarija fotografija u arhivi uslikana pre 1900. godine; Božidar Popović; Foto: Milan Reljić

Najstarija fotografija u porodičnoj arhivi upravo je slika njegovog pradede Božidara na metalu. Tačan datum nastanka fotografije nije poznat, ali je Reljić siguran da je urađena krajem 19. veka. 

U porodici svi bili učitelji

Njegov deda Aleksandar Reljić je, dodaje, poginuo 1967. godine, a baka je umrla kada mu je bilo 18-19 godina. 

Dok je baka Danica bila živa, on je, kaže, rado slušao njene priče. Najzanimljivija je, dodaje, bila priča o njenom prvom radnom mestu u selu kraj Sukova u okolini Pirota. Ona je, objašnjava Reljić, takođe završila Učiteljsku akademiju kao i njegov deda. 

Kada je otišla da “zaduži” školu, kmet sela joj je, pričala je, dao da “zaduži” i pušku i bombu kako bi branila decu od bugarkih komita – objašnjava Relja. 

Od važnijih fotografija poseduje i onu koju je njegov deda poslao baki Danici sa Učiteljske akademije u Aleksincu, kada je bio na 2. godini. Na slici se nalazi čitav bend, a njegov deka je, objašnjava, svirao kontrabas. Milan Reljić amaterski se bavi fotografijom još od osamdesetih; Foto: Milan Reljić

On je tu fotografiju poslao “svojoj prijateljici Danici”. Ako je moj otac 1924. godište, to je moralo da bude fotografisano pre te godine – kaže.  

Milan Reljić je, uprkos sve težoj ekonomskoj situaciji u zemlji, ipak ostao u Nišu, a već duže vreme radi u NKC-u. Pored računarske tehnologije kojom se profesionalno bavi, njegova ljubav je i fotografija.

On je napravio panoramske fotografije Niša još osamdesetih godina, a sa razvojem skenera koji može da objedini više snimaka, izradio je te fotografije tek 30 godina kasnije. "Porodično blago" Reljića je, zahvaljujući njemu, dopunjeno fotografijama Niša iz perioda kada je retko ko pravio panorame.

Panoramska fotografija Obrenovićeve ulice sa mesta gde je sagrađena "Kalča"; Foto: Milan Reljić

Ruskim foto-aparatom kao dvadesetogodišnjak je zabeležio period pre izgradnje "Kalče", nekadašnji stadion "Čair", završetak Bulevara Nemanjića koji se tada nalazio kod Doma zdravlja i druge lokacije.

Foto: Milan Reljić