„Knjiga streljanih“ po podacima BIA

LESKOVAC – Za samo pet meseci nakon oslobođenja Srbije od Nemaca u Drugom svetskom ratu, u leskovačkom kraju streljano je 707 osoba, dok se kao nestali vodi 120, piše u „Knjizi streljanih“.

„Knjigu streljanih“ prema podacima iz arhive BIA, objavili su direktor Instituta za savremenu istoriju iz Beograda prof. dr Momčilo Pavlović i mr Srđan Cvetković.

– Najviše nastradalih je iz Leskovca – 327, Medveđe – 205, Vlasotinca 102, Lebana 57 i Bojnika – 16 osoba. Posle Zaječarskog, procentualno najveći broj žrtava je u Jablaničkom okrugu. Poznata su imena 707 žrtava za koje se zna da su ubijeni i pokopani u tajnim grobnicama u Slavniku, Lapotincu, kod Stare poljoprivredne škole u Leskovcu, u Arapovoj dolini, a najnovija otkrivena masovna grobnica je u okolini Vlasotinca – kaže prof Pavlović.

Veliki broj uglednim žitelja Leskovca, masovno je streljan 31. oktobra 1944. godine, ali su ubijanja nastavljena do januara naredne godine.

– Najskandaloznije u ovoj „crnoj knjizi“ je što su pogubljeni na osnovu naređenje OZNE, bez suđenja i presuda. Oni su na osnovu najobičnijih dojava obeleženi kao državni neprijatelji i od toga se Leskovac nikada nije oporavio – profesor Pavlović.

Državna komisija za tajne grobnice u Srbiji, čiji je predsednik upravo profesor Pavlović, a sekretar Srđan Cvetković, nastavlja rad na rasvetljavanju svih okolnoisti streljanja, ali i utvrđivanju tačnog broja pogubljenih „ideoloških protivnika“ nove narodne vlasti formirane posle Drugog svetskog rata.

– Nesporno je da je među streljanima bilo i onih koji su sarađivali sa okupatorom i žena kojima je greh bio što su prostitutke, ali su streljani i prevodioci nemačkog jezika, a posebnu grupu čine ugledni građani antikomunističkog opredeljenja – autori knjige.

Komisija za tajne grobnice ubijenih nakon 1944. godine pre samo desetak dana otkrila je u blizini Vlasotinca grobnicu u kojoj je pokopano više od 50 tela.