Prvi ostatak neandertalca u Srbiji pronađen u okolini Niša

U pećini Pešturina u Jelašničkoj klisuri, gde intenzivna istraživanja traju od kada je počeo da se radi Koridor 10 ka Bugarskoj, arheolozi su pronašli zub za koji je potvrđeno da je pripadao neandertalcu i to starijem detetu. Ovo je prvi put da je u Srbiji pronađen fosil čoveka iz praistorije, koji je naseljavao Evropu i deo Azije pre 40.000 do 400.000 godina.

Gornji kutnjak koji su pronašli arheolozi, kako je saopšteno sa Filozofskog fakulteta u Beogradu, ima karakterističan oblik krunice i ostale specifičnosti koje nedvosmisleno pokazuju da je pripadao neandertalcu. Pre ovog otkrića se samo pretpostavljalo da su ovi praljudi živeli u današnjoj Srbiji, iako većina današnjih ljudi nosi njihovu genetiku.

Genetičke studije objavljene tokom poslednjih desetak godina pokazale su da su se neandertalci ukrštali sa anatomski modernim Homo sapiensom, zbog čega većina današnjih ljudi izvan Afrike nosi gene nasleđene od neandertalaca. Iako je prisustvo neandertalaca na teritoriji naše zemlje još od ranije pretpostavljano na osnovu ostataka materijalne kulture, nalaz iz Pešturine predstavlja prvi direktni dokaz njihovog prisustva - objašnjavaju sa Filozofskog u Beogradu.

Sa Filozofskog je navedeno i da je neandertalac iz pećine nadomak Niša star oko 102.000 godina, te potiče iz perioda kada je počeo poslednji glacijal, odnosno hladniji period.

Reč je o početku poslednjeg glacijala, kada je na teritoriji današnje Srbije još uvek vladala relativno blaga klima. U sloju su konstatovani okresani kameni artefakti i ostaci pleistocenske faune (konja, bizona, mamuta i nosoroga), a nađena je i jedna kost sa urezanim paralelnim linijama - navodi u saopštenju Mihailović.

Na istorijsko bogatstvo Sićevačke i Jelašničke klisure već duže vreme ukazuju stručnjaci, među kojima je i profesor beogradskog Filozofskog fakulteta Dušan Mihailović. Digitalni trodimenzionalni model fosilnog zuba iz Pešturine; Foto: Filozofski fakultet Beograd

Ovaj istraživač je sada među autorima koji su u časopisu Journal of Human Evolution, kako je saopšteno sa ovog Fakulteta, objavili rezultate analiza fosila pronađenog u Pešturini.

Inače, u međunarodnom naučnom timu su i Predrag Radović iz Narodnog muzeja u Kraljevu, Džošua Lindal i profesorka Mirjana Roksandić sa Univerziteta u Vinipegu u Kanadi.

Podsetimo, otkriveno je da su mamuti, nosorozi, konji i neandertalci nastanjivali Sićevačku i Jelašničku klisuru, a ostaci su pronađeni u pećinama Pešturina, Mala i Velika Balanica. 2013. je objavljeno da je Balanici pronađen fosil verovatno stariji od pola milenijuma.