Slojevi milenijuma na Humskoj čuki kod Niša

Petnaestak celih posuda, oruđe i oružje od zemlje, kostiju i kamena koji datiraju od 4000. godine pre nove ere, kao i 4 dečija groba iz kasne antike, nova su otkrića ekipe arheologa iz beogradskog Arheološkog instituta koja je prethodnog meseca istraživala lokalitet Humska čuka kod Niša. 

Iskopavanja na ovom lokalitetu u selu Hum počela su još 2009. godine, a prethodnih mesec dana arheolozi su, prema rečima višeg naučnog saradnika beogradskog Arheološkog instituta Aleksandra Bulatovića, istraživali deo kod fudbalskog stadiona i ostatke stambenog objekta na platou ovog lokaliteta.

Kako kaže Bulatović, istražujući na platou oko 70 kvadrata stambenog objekta iz ranog bakarnog doba (4000. godine pre nove ere), arheolozi su došli do značajnih otkrića.

Na podnici od zapečene zemlje našli smo posude - dva pehara, dve zdele i amforu na koje su se u nekom požaru obrušili zidovi kuće. Te posude su gorele zajedno sa zidovima, na visokoj temperaturi, tako da su se praktično stopili sa njima. Jedva smo ih razdvojili ali su pronađene in situ, odnosno netaknuti, gotovo su cele - kaže Bulatović.

Osim toga, ispod podnice je pronađena starija građevina kao nivelacija za noviji objekat koji je izgrađen, što je, kaže, ne tako čest primer dva horizonta nastanjivanja.

Njegovi saradnici, dodaje, trenutno utvrđuju koliko je taj donji sprat stariji - da li je izgrađen dvadesetak ili čak 200 ili 300 godina pre novog sprata.

Neki od pronađenih predmeta retkost na ovim prostorima

Posude sa podnice kuće gotovo netaknute; foto: JVKako kaže ovaj arheolog, osim slojeva iz ranog bakarnog doba, na ovom lokalitetu pronađeni su i ostaci iz poznog bakarnog doba (od 3000. do 2500. godine pre nove ere), ali i iz ranog, srednjeg i poznog bronzanog doba (od 2000. do 1000. godine pre nove ere), ali i nalazi iz gvozdenog doba (4. i 5. vek pre nove ere).

Ne samo da se ovde mogu naći slojevi milenijuma, već su, kaže, neki nalazi na Humskoj čuki veoma retki na našim prostorima.

Ovde smo pronašli, na primer, ostatke keramike slikane grafitom, koji datiraju iz ranog bakarnog doba. U Bugarskoj su ovakvi ornamenti uobičajeni, ali kod nas su retki. Međutim, na Humskoj čuki ovakvih predmeta ima mnogo. Malo smo se raspitali i saznali da postoje nalazišta grafita kod reke Toplice i Bujanovca, otud možda i potiče ovaj grafit - kaže Bulatović.

Prema rečima ovog stručnjaka sa beogradskog Arheološkog instituta, svi nađeni predmeti će nakon restauracije biti predati niškom Narodnom muzeju.

Iskopavanja počela pre mesec dana; foto: YT/ Saša StamenkovićDečiji grobovi kod fudbalskog stadiona

Nakon što su meštani skrenuli pažnju da kod stadiona u Humu ima ostataka ljudskih kostiju, arheolozi su, kaže, utvrdili da ovde postoji rimska nekropola iz kasnoantičkog perioda (od 4. do 5. veka nove ere).

Pronašli smo 4 dečija groba, a u podnožju jednog od njih, pored nogu pokojnika, našli smo gvozdenu britvu. Pokojnici su polagani sa sklopljenim rukama, a grobovi su bili orijentisani u pravcu istok-zapad, što je tipično za hrišćanske grobnice - kaže Bulatović.

Iskopavanja su rađena uz finansijsku pomoć Ministarstva kulture, Grada Niša i Opštine Crveni krst, a Bulatović najavljuje da će sledeće godine nastaviti sa radom na ovom važnom lokalitetu i tada će, osim otkrivanja naselja, tražiti i nekropole.

On se takođe nada se da će nadležni izdvojiti više novca za nastavak arheoloških radova, čije izvođenje, kaže, od toga zavisi.