Od Puškina do Bahtijara Vagabzadea: Kako beogradske ulice dobijaju imena

Kada je, pre tri godine, na Banjici jedna ulica dobila naziv Bahtijara Vagabzadea, stanovnici nisu mogli da izgovore ime ovog azerbejdžanskog pisca, odnosno sopstvenu adresu.

Ulice u glavnom gradu Srbije nose najrazličitije nazive - imena su dobijale po značajnim datumima, geografskim pojmovima, političarima, javniim ličnostima, ali i manje poznatim osobama.

Ulicu ili trg u Beogradu, na Vračaru, uskoro bi trebalo da dobije i glumac Dragan Gaga Nikolić. Građani do 31. marta mogu da predlože ulicu ili trg koji će naziv dobiti po Nikoliću.

U Beogradu ima ukupno 8.403 ulice, navodi se u statističkom godišnjaku Grada Beograda iz 2016. godine.

Prema pisanju medija, u gradu je 91 ulica sa istim nazivom, pa tako Ulicu Bahtijara Vagabzadea seče desetak manjih, ali one nose, mahom, samo dva naziva - Crnotravska i Baštovanska.

• „Nema ulice, bb“ - odlazi u istoriju, sa zakašnjenjem
• Svetski dan šume: Zašto Beograđani beže u prirodu
• Postavljanje video nadzora u Beogradu - „poverljivo”
• U Srbiji novac osnovni uslov za sreću

Zadarska ili Ulica Dobrice Ćosića

Među poslednjima koji su u Beogradu dobili ulice su političar i književnik Dobrica Ćosić i istoričar Milorad Ekmečić.

Inicijativa koju je kao građanin podneo predsednik Srbije Aleksandar Vučić, usvojena je na sednici skupštine grada 4. marta, objavila je Politika.

Ćosićevo ime nosiće Zadarska ulica, a Ekmečićevo - Travnička.

Stanovnici Zadarske, međutim, nisu bili presrećni zbog ove promene. Krajem februara, jedna od stanarki ove ulice, u ime svog komšiluka, objavila je u Politici pismo tražeći da Zadarska ostane - Zadarska.

U pismu je navedeno da po Ćosiću treba nazvati neku ulicu, ali da je Zadarska ušla u baštinu Beograda pod imenom koje bi trebalo i da zadrži.

Sličan bunt pre nekoliko godina izrazili su i stanovnici nekadašnje Pohorske ulice na Novom Beogradu koja je preimenovana u Ulicu general Ždanovu 2016. godine.

Nekoliko stotina njih potpisalo je peticiju tražeći da se ime jedne od najstarijih ulica na Novom Beogradu ne menja.

Od Vorhola do Vagabzadea

Srđan Aleksić koji je 1993. ubijen u Trebinju, nakon što je od srpskih snaga pokušao da zaštiti prijatelja Bošnjaka, dobio je u Beogradu ulicu u januaru 2016. godine.

Iste godine, američki umetnik Endi Vorhol dobio je ulicu na Julinom brdu.

U naselju Mirijevo neke ulice nazive su dobile po istaknutim Romima - džez muzičar Đango Rajnhart, glumcima - Jovanu Janićijeviću Burdušu, kao i njegovom kolegi Julu Brineru.

U surčinskom naselju Ledine, gotovo jedna do druge nalazi se ulica 5. Oktobra, Diane Budisavljević, ali i umetnika Danila Bate Stojkovića, Mije Aleksića, Mome Kapora, Mire Trailović.

Glumci Taško Načić i Žanka Stokić, takođe, dobili su ulice u ovom naselju.

U komšiluku su im i Puškinova, ulica Ane Karenjine, Rembranta, Leonarda da Vinčija, Rubensa, Van Goga, Majakovskog, Ticijana, Šekspira i Kolumba, a prate ih i velikani poput Perikla, Bohumila Hrabala, Vilija Branta ili Tomasa Mana.

Zmajevi i godišnja doba

Možda najinteresantniji toponim nosi jedna ulica na Žarkovu - ime je dobila po zmaju.

Prema predanju, u njoj je nekada živelo ovo ogromno stvorenje. Legenda kaže da mu se glava nalazila na mestu današnje ulice, a rep je bio na drugom kraju naselja.

Otuda i neki delovi Žarkova nose nazive Repiška, Repiške.

Mnogo jasnije je poreklo imena zemunske ulice Mrcinište - na tom mestu su ljudi nekada pre ostavljali tela uginulih životinja, takozvane mrcine.

Lepše nazive nose pojedine voždovačke ulice - Cvetna, Trešnja, Ulica Ruža, Ljubičica ili Topola.

Na Zvezdari je smeštena ulica Kisela voda. Njen naziv nema veze sa nekim izvorištem mineralne tečnosti, već sa makedonskom opštinom Kisele vode, s kojom se Zvezdara „pobratimila".

Javljaju se i imena sa religioznim motivima, Svetog Nikole na Zvezdari ili Islama grčkog u Batajnici.

Neka od njih nose imena zanimanja - Vajarska, Stolarska, Odžačarska, Pekarska, Obućarska.

Surčinci su jednoj ulici dali i ime Mala Amerika.

Po priči meštana, koju su mediji preneli, u njoj je živeo čovek koji je likom toliko podsećao na američkog predsednika Ronalda Regana da su baš po njemu nazvali ovu ulicu.

Po kome će bulevar dobiti ime?

Beograd bi uskoro trebalo da dobije prvi bulevar u naselju Beograd na vodi i to sa imenom drugog američkog predsednika.

Kako je u junu prošle godine najavila predsednica Komisije za spomenike i nazive trgova i ulica Andrea Radulović, taj bulevar nosiće naziv Vudroa Vilsona.

„Radi se o inicijativi predsednika Aleksandra Vučića, jer je Vudro Vilson izdavanjem srpskog proglasa 1918. godine i zalaganjem za siguran pomorski izlaz Kraljevine Srbije pružio našem narodu bezrezervnu podršku", rekla je Radulović.

Ona je kazala da je u pitanju bulevar koji će spajati Bulevar vojvode Mišića (kod Sajma) i Karađorđevu ulicu, na mestu gde će novi most zameniti stari Savski most.

Kako ulica dobija ime?

Inicijativu da ulica, plato ili trg ponesu nečije ime može da podnese svako, od pojedinaca, do udruženja, grupa građana ili opština.

Predlog mora da sadrži kraću biografiju, ukoliko se podnosi zahtev da ulica naziv dobije po nekoj osobi, obrazloženje predloga, kao i odakle i dokle bi se ulica pod tim imenom prostirala.

Komisija potom razmatra predlog i, ako je saglasna, prosleđuje ga Ministarstvu za državnu upravu i lokalnu samoupravu.

Ako je i mišljenje ministarstva pozitivno, predlog dolazi u skupštinu grada, a konačnu odluku donose odbornici.

Pratite nas na Fejsbuku i Tweets by bbcnasrpskom . Ako imate predlog teme za nas, javite se na [email protected]