Arheološka istraživanja kod sela Zlata

Ministarstvo kulture odobrilo je početna sredstva kako bi se sondažnim radovima ispitalo arheološko nalazite kod sela Zlata nedaleko od Caričinog grada, u blizini Žitnog potoka.

Istraživanja su poverena prof. dr Mihailu Milinkoviću sa Filozofkog fakulteta u Beogradu koji kaže da su pri kraju prvi radovi.

– Na površini od 15 hektara na lokalitetu zvano Zlatne kale postavljene su četiri sonde. Otkriveni su zidovi impozantnih razmera. Po otkopanim delovima može da se pretpostavi da su bili visoki i preko 10 metara, a građeni su opekom sa neobično čvrstim vezivom – kaže prof dr. Milinković.

On dodaje da se time potvrđuje da je reč o velikom gradu, možda sličnom onom u Caričinom gradu, koji je gradio Justijan Prvi. Za to ima dosta dokaza, ali ne isključuje se mogućnost da je ovaj grad u Zlati, koji je iz istog perioda i na samo 14 kilometara od Caričinog grada, možda bio i veći.

– Tim pre što je ovde izgrađena i brana za jezero odakle se grad snabdevao vodom. Ona je zidana, takođe, opekom i neverovatnih je razmera, 100 metara dužine, visine 6,15 i debljine 4,40 metara. Na vrhu ovog brda su i ostaci crkve sa bogatim mozaicima. Satelitski snimak pokazuje da skoro ceo ovaj prostor presecaju dve ulice na čijoj raskrnici je veliki trg. Na putu smo da otkrijemo drugi najveći grad na tlu Srbije iz ranovizantijskog perioda – zaključio je Milinković.

Još u 19. veku engleski istraživač Evans i austrijski Kanic opisali su i nacrtali vidljive ostatke starina kod sela Zlate, nedaleko od poznatog nalazišta Caričin grad koje do sada nije istraživano.