Jerma proglašena specijalnim rezervatom prirode

Živopisan kanjon, krečnjačke figure nalik onim u Đavoljoj varoši, retke i ugrožene biljke i životinje poput risa i surog orla donele su nedavno Jermi status zaštićenog područja – specijalnog rezervata prirode.

Specijalni rezervat prirode “Jerma“ površine je blizu 7.000 hektara, obuhvata masive Grebena i Vlaške planine kao i veći deo sliva reke Jerme, a nalazi se teritoriji opština Babušnica, Dimitrovgrad i Pirot. 

Kako objašnjava saradnik Zavoda za zaštitu prirode i orintolog Bratislav Grubač, koji je radio na studiji koja predlaže za­šti­tu pod­ruč­ja Je­re­me, ona je proglašena za pri­rod­no do­bro pr­ve ka­te­go­ri­je zbog sačuvanosti i jedinstvenosti geomorfoloških oblika i njenog biodiverziteta. 

Ono što je najznačajnije sa geomorfološkog aspekta je to što se na tom području nalazi izuzetan kanjon sa impozantnim liticama, kraški oblici, pećina Vetrena dupka koja je duga oko 4km i jama Pešterica. Naravno tu je i reka Jerma, kao i podzemne vode i vrela – objašnjava Grubač.

 

Dodaje da je na prostoru Specijalnog rezervata “Jerma” evidentirano 887 biljnih vrsta i podvrsta, što čini 24,2 odsto flore Srbije ili 13,1 odsto flore Balkanskog poluostrva. Mnoge od njih su endemične (ograničene na posebno područje ili državu) ili reliktne (koje su u prošlosti bile široko rasprostranjene, a sada su svedene na mala područja), a njih 115 su na spisku zaštićenih vrsta.

U prirodnom dobru živi ili se povremeno sreće 108 vrsta ptica od međunarodnog i 102 vrste od nacionalnog značaja zaštite. Najznačajnije ptice od njih su suri orao, riđi mišar, jarebica kamenjarka, buljina i žutokljuna galica – kaže Grubač.

Što se tiče sisara, u “Jermi” su prisutni slepi miševi, a od skoro je primećen i ris, koji je jedna od ugroženih vrsta u Evropi. 

Ovaj specijalni rezervat prirode biće poveren na upravljanje JP „Srbijašume“, a stručnjaci napominju da novi status Jerme pruža šansu ovom kraju da razvije turizam i proizvodnju organske hrane. 

Tom kraju je data “zelena jabuka”, odnosno potpuno zaštićeno prirodno područje, a sad sve zavisi od toga kakav će oni menadžment imati i kako će se ponašati. Jako je bitno, naravno, da ispoštuju zakonske propise kako bi očuvali značaj tog prostora i poboljšali način svog života, jer na tom području sada mogu proizvoditi organsku hranu i razvijati seoski turizam – kaže Danko Jović, v.d. rukovodilac radne jedinice Niš Zavoda za zaštitu prirode.

Inače, područje Jerme obiluje i velikim brojem značajnih kulturno-istorijskih spomenika od kojih se izdvaja srednjovekovni manastir Poganovo.