Od 19 devastiranih opština, 15 se nalazi na jugu Srbije

Uredbom o utvrđivanju jedinstvene liste razvijenosti regiona i jedinica lokalne samouprave utvrđeno je da se od 19 devastiranih opština – 15 nalazi na jugu Srbije. Najviše ih je u Pčinjskom okrugu, čak 6. Iz Nacionalne koalicije za decentralizaciju ističu da nove procene nisu vršene skoro 10 godina, te da bi uredba bila ažurirana u skladu sa prošlogodišnjim popisom inflacija devastiranih opština na jugu zemlje bila još veća.

Stepen razvijenosti ispod 50% republičkog proseka, zabeležen je, prema rečima Tadije Mitića iz Nacionalne koalicije za decentralizaciju, u 9 upravnih okruga Republike Srbije, od kojih se 5 nalaze na jugu.

U Pirotskom okrugu nalaze se dve opštine Babušnica i Bela Palanka, u Jablaničkom su Bojnik, Lebane i Medveđa, dok se u Pčinjskom okrugu nalaze Bosilegrad, Bujanovac, Vladičin Han, Preševo, Surdulica i Trgoviše. U Topličkom okrugu su Žitorađa i Kuršumlija, dok se u Nišavskom nalaze Merošina i Svrljig – ističe Mitić.

Ističući statističke podatke o učešćima regiona u bruto domaćem proizvodu, Mitić napominje da region oko glavnog grada zauzima vodeće mesto sa 41,7%, na drugom mestu nalazi se region Vojvodine sa 26,5%, a potom region Šumadije i zapadne Srbije sa 18,1% i na kraju region južne i istočne Srbije sa učešćem od 13,7%.

Ako se okrenemo ulaganjima u regione, situacija je nešto drugačija, naročito kada su u pitanju ulaganja u istraživanja i razvoj, gde se Beogradski region investira 72,8% ukupnih ulaganja u istraživanja i razvoj, dok se u ostalim regionima značajno manje ulaže u ovu oblast: u regionu Vojvodine 19,2%, u regionu južne i istočne Srbije 4,5%, dok se u regionu zapadne Srbije i Šumadije u istraživanje i razvoj ulaže 3,5% – kaže Tadija Mitić.

Stanovnici 11 beogradskih opština imaju prosečnu platu od 109.127 dinara, kaže Mitić i dodaje da je to 65,6% iznad republičkog proseka. On je takođe istakao da su, prema dostupnim podacima iz 2021. godine, iznad proseka bili samo Novi Sad, Lajkovac, Bor, Majdanpek, Požarevac i Kostolac.

Na drugoj strani su svi oni koji primaju daleko manje od proseka. Čak 32 opštine primaju u proseku ispod 50.000 dinara, a ukupno 138 opština i gradova prima ispod 60.000 dinara. Kada uporedimo Vračar sa najvećom prosečnom platom u Srbiji i Bojnik sa najnižom 45.019 dinara, prosečna plata na Vračaru je skoro 2,5 puta veća – kaže Mitić.

Upoređujući budžete Beograda i Niša za prethodnu godinu, Tadija ističe da je beogradski bio 160,3 milijardi dinara i dodaje da je niški budžet iznosio svega 11,4 milijardi dinara, zaključujući da je to jedan od bitnih faktora zbog čega je potrebna decentralizacija Srbije.

Kao još jedan bitan faktor decentralizacije, ističe i to da se više od 50% ukupnih sredstava za sprečavanje nezaposlenisti “sliva” u region Grada Beograda, dodajući da je to region koji prema statističkim podacima ima najmanju nezaposlenost.