Od aerodroma do gradske slave – šta sve u Nišu nosi naziv po caru Konstantinu

Zajedničko za aerodrom, osnovnu školu, ulicu, udruženja, desetak sportskih klubova, hotele, crkvu, nagrade, muzički festival, muzičku grupu je to što su nazive dobili prema rimskom caru, reformatoru i vojskovođi Konstantinu Velikom, rođenom u nekadašnjem Naisusu. Takođe, ime cara Konstantina nosi i gradska slava u Nišu, koja se zvanično obeležava u subotu, 3. juna.

Nekadašnja Osnovna škola “21. maj” pre tačno 20 godina, promenila je naziv u “Car Konstantin”, a iste 2003. godine niški aerodrom poneo je ime “Konstantin Veliki”, nakon što je norveško kraljevsko Ministarstvo spoljnih poslova uložilo sredstva u obnovu aerodroma koji je 12. oktobra otvoren.

Festival umetničke muzike koji će ove godine biti održan od 5. do 7. juna takođe nosi naziv po caru Konstantinu. Na otvaranju festivala u ponedeljak, nastupiće i vokalna grupa, koja je takođe inspiraciju za ime našla u rimskom vojskovođi rođenom u današnjem Nišu.

Sa tradicijom dugom 22 godine od subote, 3. do ponedeljka 5. juna biće održan i međunarodni simpozijum vizantologa “Niš i Vizinantija” gde će jedna od tema naučnog skupa biti “Evropa i Balkan pod Konstantinovim znakom”.

Crkva u svetosavskom parku nosi naziv po caru Konstantinu i carici Jeleni, a temelj te crkve osvešten je u jeku bombardovanja 3. aprila 1999. godine. Niški sveštenik Dalibor Midić smatra da se taj čin simbolično može uporediti sa Konstantinovom vizijom u snu da ako na štitovima svojih vojnika ucrta krst, da će tako pobediti u bitki, tako je prema Midiću i naziv crkve koja je osveštana u tom trenutku bilo važno za podizanje morala i vere naroda.

Ako od crkve Bulevarom Nemanjića nastavite ka Niškoj Banji i na kraju Bulevara na kružnom skrenete levo, ući ćete na Bulevar, koji je takođe poneo naziv po caru Konstantinu.

Ime slavnog cara bilo je inspirativno i za dodelu naziva nagradama. Tako najbolji glumac na niškim Filmskim susretima dobija statuu cara Konstantina.

U godini proslave 1700 godina od Milanskog edikta, jedna sala u bioskopu Vilin Grad dobila je naziv po Konstantinu, dok je u Draževcu u kafani kod Marjana jedan biftek poneo naziv istaknutog cara. Iz kafane su poručili da danas ne spremaju taj biftek, ali da ukoliko se naruči nekoliko dana unapred, možda i naprave Konstantinov biftek nekom gostu.

Prema Konstantinu imena nosi i desetak niških sportskih klubova: fudbalski, košarkaški, atletski, skijaški, ronilački, rukometni, karate klub i kik-boks klub koji radi u sklopu Kudo-kluba Niš.

Iako je ovaj naziv u Nišu postao popularan kada je počeo da se bliži jubilej donošenja Konstantinovog Milanskog edikta, neke ustanove su počast ovom caru sopstvenim nazivom pridale još tridesetih godina prošlog veka.

Tako se, na primer, FK “Car Konstantin” tako nazivao od osnivanja 1932. do 1944. godine, a tada je u komunističkoj Jugoslaviji preimenovan u FK “Sloga” jer je klubovima bila zabranjeno da nose imena vladara. Današnji naziv vraćen je 9. juna 1995.

KK “Konstantin”, bivši KK “Sinđelić”, sadašnje ime nosi od 21. januara 2011. kada ga je Uprava kluba tako nazvala zbog proslave 1.700 godina od Milanskog edikta, U Nišu postoje još i hotel, hostel i prodavnica stakla na veliko “Konstantin”, apartmani, Numizmatičko društvo i Udruženje stvaralaca Niša “Car Konstantin”, građevinska firma “Konstantin gradnja”, Rotarakt klub “Konstantin Veliki”.

Roman „Konstantinovo raskršće“ niškog pisca Dejana Stojiljkovića je bestseler, a urađena je i istoimena strip adaptacija ovog romana.

Priliku da vide nasleđe cara Konstantina, Nišlije i posetioci dobili su krajem 2022. godine, kada je otvoreno arheološko nalazište “Medijana”, renoviranje je, koje je trajalo 10 godina, utrošeno je 185 miliona dinara.