Potomci junaka Gvozdenog puka nakon 100 godina pronašli grob svog pretka

Nakon više od jednog veka, potomci nastradalog pripadnika topličkog Gvozdenog puka Vukoja Perišića iz kuršumlijskog sela Danković, posetili su njegov grob, zapalili sveću i prekrili zemljom koju su poneli iz rodnog sela. Grob je pronađen u Severnoj Makedoniji, u selu Orehovo, a nadgrobni spomenik je, kažu, i danas dobro očuvan.

Spomen obeležje Perišića je slučajno pronašao makedonski poznavalac tamošnjeg terena Dragiša Strahinjić, vodič i logističar većine srpskih udruženja, grupa i pojedinaca koji odlaze u Makedoniju kako bi istražili, obilazili ili čistili vojnička groblja.

Strahinjić je fotografisao spomenik, a nastala slika je ubrzo pronašla put do potomaka junaka Vukoja iz Dankovića kojima je, po saznanju, trebalo nekoliko dana da se organizuju i posete grob svog pretka.

Mi, njegovi potomci, praunuci i čukununuci, prvi put smo zapalili sveće na grob našeg hrabrog pretka, okadili tamjanom, obavili skromno opelo, a grob prekrili zemljom donetom iz rodnog sela – kaže praunuk Jugoslav Savić iz Kuršumlije.

On ističe da su na grob svog pretka otišli samo muškarci, a da će idući put doći i ženski deo velike Vukojeve porodice, te da su ga na samom grobu „upoznali“ po imenima sa svim članovima porodice koji su posle njega došli.

Brojni grobovi srpskih junaka u Severnoj Makedoniji

Mile Koprivica, predsednik kuršumlijskog Udruženja “Kosta Pećanac” koje se bavi očuvanjem i negovanjem istorije i tradicije srpskog naroda, kao i očuvanjem sećanja na junake topličkog Gvozdenog puka, ističe da je Perišić samo jedan od velikog broja nastradalih srpskih boraca tokom Prvog svetskog rata u borbama na Solunskom frontu od 1916. do 1918. godine i da je njegov grob pronađen sasvim slučajno.

U Severnomakedonskoj opštini Novaci, gde je i mesto Orehovo, prema podacima tamošnjih meštana, pored seoske crkve nakada je postojalo i srpsko vojničko groblje. Tu su sahranjivani junaci poginuli u borbi sa Švabama za čuvenu kotu 1050. Žitelji Orehova tvrde da su postojala 34 nadgrobna spomenika ograđena bodljikavom žicom – tvrdi Koprivica.

Ipak, on dodaje da se danas tamo nalazi samo jedan, dobro očuvani spomenik Kuršumličana Vukoja Perišića.

Koprivica, koji je i sam potomak slavnih predaka, podseća da je na najvećem groblju nastradalih Srba u selu Skočivir, gde ima oko 500 grobova, pre 3 godine pronašao pretka Todora R. Koprivicu poreklom iz sela Vukojevac u kuršumlijskoj opštini.

Već 12 godina članovi Udruženja „Kajmakčalan“ iz Beograda i našeg Udruženja „Kosta Pećanac“ samoinicijativno odlazimo na Kajmakčalan u Makedoniji, a tokom nekoliko dana boravka, očistimo na desetine zapuštenih srpskih grobalja poginulih vojnika u Prvom svetskom ratu u atarima sela Skočivir, Trnovo, Dobroveni, Živoino – kaže Koprivica.

On tvrdi i da su srpska groblja na Kajmakčalanu rasuta na preko 90 lokacija, a da se na ovom prostoru još mogu pronaći neotkriveni grobovi zarasli u trnje i korov.