Arheološki lokalitet sa zidanim objektima iz neolita pronađeni kod Lebana

Tokom avgusta i septembra na lokalitetu Svinjarička čuka, u blizini Lebana, vršena su međunarodna arheološka istraživanja kojima su otkriveni prvi zidani objekati iz perioda neolita. Različiti tragovi svakodnevnog života, koji potiču iz 6. milenijuma p. n. e, kako navode iz leskovačkog Muzeja, ukazuju na to da je lokalitet koji leži na blago uzvišenoj obali Svinjaričke reke naseljen od strane ranih zemljoradničkih zajednica.

Osim Caričinog grada, u blizini Lebana nalazi se još jedan značajan lokalitet gde se od 2018. godine sporvode istraživanja koja su ukazala su na dugotrajno naseljavanje Svinjaračke reke tokom starijeg i srednjeg neolita (6.000-5.500 p. n. e), poznog bakarnog doba (kraj 4. milenijuma p. n. e.), srednjeg i poznog bronzanog doba (2. milenijum p. n. e.), starijeg gvozdenog doba i srednjeg veka.

Najnovija istrživanja otkrila su i pravouganu strukturu na povrđini od oko 20 kvadratnih metara, koju arhelozi nazivaju ”kućom”, čiji kulturni slojevi ukazuju na postojanje obejkata iz mlađeg kamenog doba.

Veća pravougaona struktura, prepoznata u vidu pažljivo postavljenog kamena i različitih jama, te podova i ostataka peći, otkrivena je na površini od oko 20 kvadratnih metara Ova starčevačka “kuća” datovana je radiokarbonskom metodom u period od 5.700-5.600. godine p.n.e. Kulturni slojevi otkriveni ispod ove “kuće” ukazuju na postojanje starijih objekata, koji se možda mogu vezati za početak mlađeg kamenog doba na ovim prostorima, dok iz istih slojeva potiču i prvi kameni žrvnjevi koji se vezuju za prizvodnju hrane Neolitski arheološki nalazi otkriveni na lokalitetu Svinjarička čuka vezuju se za starčevački horizont na prostoru Balkana odnosno horizont prvih zemljoradničkih zajednica na prostoru moravskog koridora koji spaja Mediteran i Podunavlje – navode iz Muzeja.

Dodaju i da je osim bogatog arheološkog materijala, koji pored grnčarije obuhvata i predmete svakodnevne kućne upotrebe, poput preklada i tegova za tkački razboj, istraživanja su pružila su bolji uvid u samu arhitekturu ovog objekta, kako su u njemu otkriveni ostaci podnice i peći.

Analize brojnih uzoraka prikupljenih tokom ovogodišnje kampanje omogućiće bolje sagledavanje različitih faza izgradnje i obnove obog objekta, kao i uslove u kojima je objekat stradao i bio napušten. Brojni uzorci prikupljeni tokom ovogodišnje kampanje pripremljeni su za dalje bioarheološke i geološke analize, sa ciljem dobijanja jednog potpuno novog seta različitih podataka. Tako dobijeni podaci bi u kombinaciji sa novootkrivenim objektima na lokalitetu mogli da ponude jednu novu sliku neolitskog perioda i bronzanog doba ove oblasti – kažu iz Muzeja.

Podsetimo, arheleozi leskovačkog Muzeja tokom prošle godine otkrili su čak 130 novih lokaliteta, od kojih lak 74 datira iz srednjeg veka.