Dva mozaika sa mitskim predstavama Meduza i Leda i labud koji su ukrašavali prijemni podijum i svečanu salu Konstantinove palate konzervirani su nakon 50 godina i dostupni javnosti u nalazištu Medijana. Rukovodilac radova Branko Radović kaže da su mozaici sastavljani od materijala nađenih u blizini, a da restauracija i dodatno iscrtavanje nisu radili jer nemaju tačne informacije o izgledu mozaika.
Arheološka iskopavanja u Kuršumlijskoj Banji koja su rađena u prethodnom periodu otkrivaju zanimljive nalaze koji ukazuju na postojanje rimske naseobine iz perioda od 4. do 6. veka. Ova lokacija, koja se nalazi u blizini poznatog turističkog kompleksa u Kuršumlijskoj Banji mogla bi postati značajan istorijski i kulturni spomenik, a potencijalno se smatra da je tu bila i prva rimska banja na prostoru Srbije.
Tim srpskih i francuskih arheologa od prošle nedelje radi istraživanja na arheološkom lokalitetu Caričin grad kod Lebana, a već su, kako kažu, prvi put pronašli srednjovekovne celine koje dokazuju da je Stefan Nemanja preuzeo ove prostore od Vizantije i zasnovao srpsku Dubočicu.
Arheolozi ponovo istražuju lokalitet “Medijana” u Nišu, ovog puta na trasi dugoj oko 700 metara koja do sada nije istraživana. Zato Nadežda Gavrilović Vitas iz Arheološkog instituta u Beogradu očekuje raznovrsne nalaze do kraja jula, do kada će istraživanje trajati.
Na potezu između Malče, Gornje Vrežine, Gornjeg Matejevca, Jasenovika i Knez Sela kod mesta Detljak nalazi se vojno utvrđenje za koje iz Zavoda za zaštitu spomenika Grada Niša kažu da datira iz poslednje decenije 19. veka. Slikar iz Niša napravio je rekonstrukciju kako je to moglo da izgleda, a arheolog i istoričar Miša Rakocija navodi da je u pitanju zatrpani šanac, kao i to da je pre 15 godina imao ideju da od takvih utvrđenja Grad Niš napravi podzemne muzeje.
Na brdu Hisar kod Prokuplja započeta je nova kampanja na projektu arheološkog istraživanja na tom prostoru, a radovi se izvode u organizaciji Narodnog muzeja Toplice pod pokroviteljstvom Ministarstva kulture, koje je za ovu namenu izdvojilo 1,5 miliona dinara.
Otkriće “Medijane” 1935. godine, za niške arheologe predstavlja jedan od najznačajnih pronalazaka na ovim prostorima. Nakon završene rekonstrukcije, koja je trajala 10 godina, “Medijana” je ponovo otvorena za javnost 27. decembra 2022. godine, a njen značaj pokazuje i 30.000 poseta od tada. Prema zvaničnim podacima, objekte niškog Muzeja od otvaranja “Medijane” posetilo je 84.000 ljudi, dok je ukupan broj turista od 89.000 bio tokom čitave prošle godine.
Tim arheologa od utorka, 4. jula radi na ispitivanju lokacije na nalazištu “Medijana” gde je predviđeno da se izgradi 2.500 kvadrata veliki Arheološki centar koji će biti naučno-vizitorskog karatkera. Direktorka niškog Narodnog muzeje Vesna Crnoglavac istakla je da očekuje da će istraživanja biti završena 10. Avgusta, te ukoliko pronađu nove kulturne ostatke, lokacija će biti promenjena.
Fim o germanskom koplju koje je 2021. godine pronađeno na Hisaru tokom arheoloških istraživanja, a za koje se pretpostavlja da potiče iz periode između 418. i 538. godine naše ere, moći će da vide zainteresovani Prokupčani na prezentaciji koja je zakazana za utorak, 27. juna u prokupačkom Muzeju od 13 sati. Ulaz za sve posetioce je slobodan.
Nakon pisanja Južnih vesti da je rimski vodovod, koji je pronađen na Bulevaru Svetog Pantelejmona, zatrpan smećem, iz JKP Mediane rekli su da je akvadukt sada očišćen.
Potpuno nova trasa rimskog vodovoda iz perioda između 3. i 5. veka i koja je bila jedna od glavnih za vodosnabdevanje Konstantinovog Naisusa, a koja je pronađena na gradilištu na Bulevaru Svetog Pantelejmona, sada služi kao kontejner. Iz niškog Zavoda za zaštitu spomenika kažu da se čeka odluka o zaštiti akvadukta.
Bez prekida od 2018. godine traju istraživanja arheologa u Beloj Palanci, na istočnoj nekropoli Remezijane u blizini hotela Esperanto, a i tokom 2022. godine bilo je zanimljivih otkrića – istraženo je 15 grobova različitih grobnih konstrukcija i pronađene su staklene i keramičke posude, bronzani novac, nakit i delovi odeće i obuće. U jednom grobu, sa ostacima deteta, otkriveno je i bronzano zvono ostavljeno u njegovoj šaci.
Na poslednjoj sednici Komisije za rukovođenje Ogrankom Srpske akademije nauke i umetnosti u Nišu doneta je odluka da podrže inicijativu da Grad Niš otkupi parcelu u Jagodin mali i da se novootkrivene ranohrišćanske grobnice zaštite i pretvore u „muzej na otvorenom“.
Epohalno nalazište sa ranohrišćanskim grobnicama u Jagodin mali biće sačuvano, obećanje je gradonačelnice Niša, a investitor će biti namiren drugim zemljištem. Nakon što je Miroljub Stanković, bivši načelnik Uprave za građevinarstvo, izjavio da je smenjen sa te funkcije zbog pomenute parcele, gradonačelnica Niša Dragana Sotirovski kaže da su ti navodi potpuno bespredmetni.
Upoznavanje sa arheologijom i obradom arheološkog materijala, izrada mozaika nalik rimskim mozaicima koji su pronađeni u Toplici, kao i izložba svih radova koje će izraditi tokom petodnevne radionice, samo su neke od aktivnosti sa kojima će se upoznati 30-ak učenika od petog do osmog razreda Osnovne škole “Stojan Novaković” u Blacu. kroz pojekat “Rimsko lice Toplice” koji realizuje Fondacija “Neozoik” koja se bavi promocijom arheologije i kulturnog nasleđa.
Na desetine figura koje datiraju još iz neolita, odnosno između 5000 i 4000 godina pre nove ere, a koje su navodno pronađene u Srbiji, dobar deo i na vinčanskom lokalitetu Pločnik kod Prokuplja, mogu se za par hiljada dolara pazariti na sajtu aukcijske kuće “Sotheby”. Nihovu originalnost i poreklo stručnjaci ne mogu da potvrde sa slika na sajtu, ali ne isključuju mogućnost da su i sa ovih prostora.
U toku su prva zvanična istraživanja srednjovekovnog utvrđenja Koprijan, odnosno Kurvingrad, u Malošištu kod Doljevca. Arheolozi su do sada pronašli srednjovekovnu grnčariju, životinjske kosti, čaure i metke iz Prvog svetskog rata, klinove, klanfe i kameno tocilo. Sama tvrđava je, međutim, znatno uništena, naročito nelegalnim kopanjima, kaže rukovodilac istraživanja Vesna Bikić sa Arheološkog insituta u Beogradu.
20 paganskih i ranohrišćanskih grobova, koji datiraju od kraja 3. do 6. veka, pronašli su arheolozi na gradilištu u niškom naselju Jagodin mala. Naučna savetnica Arheološkog instituta u Beogradu Nadežda Gavrilović Vitas, koja je angažovana na tom nalazištu, kaže da je investitor bagerom već uništio deo lokaliteta, ali da očekuju da će pronaći još grobova i grobnica.
U ataru sela Đelinci, na samo 3 km od Vranjske Banje, u blizini železničke stanice, nalazi se arheološki lokalitet „Latifka“, sa čijeg je područja, 2013. godine, prilikom izgradnje auto-puta E75, eksploatisano zemljište. Na taj način je zauvek zbrisan deo kulturno-istorijskog nasleđa naše zemlje.
Oko 50 najznačajnijih arheologa iz čitave Srbije boraviće do subote u Prokuplju, gde se održava 45. skup Srpskog arheološkog društva tokom kog će biti održana i skupština ove organizacije.
