Pesnici koji žele da iskažu svoju kreativnost i odaju počast legendarnoj jedinici koja je simbol srpske hrabrosti i patriotizma, mogu da konkurišu za najbolju pesmu posvećenu junacima slavnog Gvozdenog puka, najodlikovanijoj jedinici u Prvom svetskom ratu. Konkurs je otvoren do 31. maja 2025. godine, a dobitnik će biti proglašen na tradicionalnim Drauinčevim susretima pesnika.
U kuršumlijskom selu Igrište odakle se tokom Prvog svetskog rata, iz 12 kuća u selu, 17 meštana dobrovoljno priključilo jedinici Drugog pešadijskog puka “Knjaz Mihailo”, a gde je krajem 2016. godine otkriven prvi spomenik junacima Gvozdenog puka. U četvrtak, 3. oktobra u 11 sati obeležava se 112. godišnjica od formiranja te jedinice koja je ostavila neizbrisiv trag u istoriji Srbije, a posebno se ističe kao najodlikovanija srpska vojna formacija u Prvom svetskom ratu.
Izložba posvećena čuvenom „Gvozdenom puku“ vojske Kraljevine Srbije, koji je učestvovao u balkanskim ratovima i Prvom svetskom ratu autora Darka Žarića, istoričara i muzejskog savetnika, biće otvorena u Narodnom muzeju Toplice u Prokuplju povodom predstojećeg Dana državnosti. Svečano otvaranje je zakazano za sredu, 14. februara u 15 sati, uz besplatan ulaz za sve posetioce.
Na manje od 10 kilometara od Prokuplja nalazi se selo Potočić koje je, kao i većina u topličkom kraju, iznedrilo junake i heroje u Prvom, Drugom i ratu tokom NATO agresije, ali je jedno od retkih koje je sačuvalo sećanja na njih. Zahvaljujući ljudima dobre volje, pre svega Ratomiru Timotijeviću – Timu koji živi u Beogradu, a potiče iz tog kraja, u centru sela napravljena je spomen-česma na kojoj su upisani svi učesnici ratova od 1912. do 1999. godine.
Promocija vredne monografije “Ratnici Gvozdenog puka”, u koji su mobilisani vojni obveznici iz junačkog Topličkog okruga, a koji su kasnije učestvovali u najznačajnijim bitkama tokom ratova za oslobođenje i ujedinjenje Srbije 1912-1918. godine, autora Darka Žarića, muzejskog savetnika istoričara Narodnog muzeja Toplice iz Prokuplja, održana je u prostorijama Srpskog kulturno-informativnog centra “Spona” u Skoplju.
Igrište, opština Kuršumlija, jug Srbije, selo gde je napravljen prvi spomenik u Srbiji junacima Gvozdenog puka sada ima i trešnjev top, omaž miru i anti-ratni simbol. „Top je simbolično napravljen za sve usijane glave koje sada zveckaju oružjem i prizivaju ratove. Ja mislim da ako započne treći svetski rat sa tehnologijom koja sada postoji, četvrti bi se vodio upravo ovakvim topom“ – kaže Života Jevremović, tvorac drvenog topa od trešnje koji umesto granata ispaljuje konfete ili bele golubove u znak mira i ljubavi. Ovaj top će se ispred podignutog spomenika Gvozdenom puku u tom selu simbolično oglašavati svake godine 11. 11. u 11 sati i 11 minuta i na taj način obeležavati Dan primirja u Prvom svetskom ratu.
Od mobilizacije najodlikovanije jedinice u Prvom svetskom ratu Drugog pešadijskog puka “Knjaz Mihajlo” proteklo je tačno 110 godina, a na mestu gde su Topličani krenuli u bitku za oslobođenje Srbije iz koje se mnogi nisu vratili, u spomen parku junacima Gvozdenog puka u Prokuplju održana je svečanost na kojoj se okupio najviši državni vrh, predvođen predsednikom Skupštine Srbije Vladimirom Orlićem.
Istorijska svedočanstva o odgovornosti srpskog naroda u periodu najtežih istorijskih iskušenja u Prvom svetskom ratu, od pretnje okupacijom, represije do mobilizacije i ratnih stradanja, ilustruje najnovija knjiga “Ratni put Drugog pešadijskog puka Knjaz Mihajlo – Gvozdeni puk” autora Darka Žarića, istoričara u prokupačkom Muzeju. Promocija knjige je zakazana za večeras u Galeriji Muzeja od 19 sati, a ulaz je slobodan.
U kuršumlijskom selu Igrište iz koga se na mobilizaciju u Prvom svetskom ratu odazvalo 17 meštana, od kojih je 14 poginulo, u ponedeljak, 3. oktobra, obeležava se 110 godina od formiranja Drugog pešadijskog puka “Knjaz Mihailo”, najodlikovanije srpske vojne jedinice u Prvom svetskom ratu.
Čuveni Gvozdeni puk formiran je 1912. godine pred balkanske ratove i na vojnom bojištu bio je sve do 1922. godine, a junaštvo poznato i širom sveta pokazuje da ne postoji nijedan vojnik koji nije odlikovan nekim odličjem. Njima u čast, nizom manifestacija u Prokuplju će se obeležiti 110 godina mobilizacije Gvozdenog puka od 2. oktobra, a završiće se državnom ceremonijom ispred spomenika junacima Gvozdenog puka 7. oktobra 2022. godine od 11 sati.
U kuršumlijskom selu Igrište, gde je krajem 2016. godine otkriven prvi spomenik junacima Gvozdenog puka, a odakle se tokom Prvog svetskog rata iz 12 kuća u selu 17 meštana dobrovoljno priključilo jedinici Drugog pešadijskog puka “Knjaz Mihailo”, u nedelju, 3. oktobra obeležava se 109. godišnjica od formiranja te najodlikovanije srpske vojne jedinice.
Adaptiranje prostorije površine od oko 40 kvadrata u zgradi Železničke stanice u Prokuplju je završeno, te je danas otvorena Spomen-soba “Gvozdeni puk u oslobodilačkim ratovima Srbije od 1912-1918 godine”, gde će sačuvani predmeti, fotografije i druga istorijska dokumenta koji su bili svojina ratnika i junaka dobiti svoje izložbeno mesto. Spomen-soba je sastavni deo Spomen-parka Gvozdenom puku, koji je podignut na mestu odakle su toplički junaci 12. oktobra 1912. godine krenuli u istoriju, nedaleko od Železničke stanice u tom gradu.
Sačuvani predmeti, fotografije i druga istorijska dokumenta koji su bili lična svojina ratnika „Gvozdenog puka“ u oslobodilačkim ratovima Srbije od 1912. do 1918. godine, dobili su svoje izložbeno mesto u adaptiranim prostorijama površine od oko 40 kvadrata u zgradi Železničke stanice u Prokuplju. U Muzeju nakon opremanja najavljuju i otvaranje, krajem ovog meseca.
Sačuvani predmeti, fotografije i druga istorijska dokumenta koji su bili lična svojina ratnika i junaka „Gvozdenog puka“ u oslobodilačkim ratovima Srbije od 1912. do 1918. godine, dobiće svoje izložbeno mesto nakon što se završi adaptiranje prostorije površine od oko 40 kvadrata u zgradi Železničke stanice u Prokuplju. Sredstva od 4 miliona dinara za uređenje prostora dobijena su od Ministarstva pravde od odlaganja krivičnog gonjenja.
Fotografije slavnih predaka, učesnika balkanskih i Velikog rata, junaka Gvozdenog puka, kao i brojni istorijski podaci naći će se u monografiji “Gvozdeni puk u oslobodilačkim ratovima Srbije 1912 – 1918.“, koju priprema Edicija „Baština“ Narodnog muzeja Toplice u Prokuplju.
Istorijski podaci, fotografije slavnih predaka, učesnika balkanskih i Velikog rata, junaka Gvozdenog puka naći će se u monografiji “Gvozdeni puk u oslobodilačkim ratovima Srbije 1912 – 1918.“, koju priprema Edicija „Baština“ Narodnog muzeja Toplice u Prokuplju. Knjiga se priprema već 3 godine i u toku je završna faza, a iz Muzeja pozivaju sve Topličane da učestvuju u njenoj izradi tako što će doneti dokument ili slike svojih predaka iz tog perioda kako bi se i one našle u monografiji.
Skup podrške Srbima u Crnoj Gori koji protestuju zbog usvajanja spornog zakona o slobodi veroispovesti, nakon što je krajem prošle nedelje održan spontanim okupljanjem Prokupčana, ponovo će biti organizovan – ovoga puta uz pomoć sveštenstva crkve Sveti Prokopije. Skup je zakazan za četvrtak 16. januara od 17 sati, a okupljanje je ispred prokupačke crkve.
Naglašavajući da se sloboda jednom osvaja krvlju, čelikom i slavnom smrću i da se Srbija danas bori za mir, te da nema pravo da se „igra sa bilo čijom glavom“, premijerka Strbije Ana Brnabić je sa predsednikom opštine Prokuplje Aleksandrom Simonovićem i u prisustvu velikog broja građana iz čitavog Topličkog okruga otvorila Spomen-park u okviru koga je napravljen spomenik junacima iz Prvog svetskog rata, takozvanog Gvozdenog puka.
Razvoj Topličkog okruga jedina je najavljena tema o kojoj će se pričati na sednici Vlade Srbije koja je zakazana za sutra u 10 sati u zgradi opštine Prokuplje, a nakon toga će biti otkriven i spomenik Gvozdenom puku u okviru obeležavanja stogodišnjice oslobođenja Prokuplja.
Povodom 12. oktobra, Dana oslobođenja Prokuplja u Velikom ratu, na centralnom gradskom trgu položeni su venci i odata počast ispred spomenika palim borcima u ratu od 1912. do 1918. godine i stradalnicima narodnog ustanka iz 1917. godine.
